LLTB en Boeren van Nederweert spreken gemeente over beleid rondom plattelandswoningen
8 dec 2020
Mag een woning bij een agrarisch bedrijf bewoond worden door een burger die geen banden heeft met het bedrijf? Nee, zegt de gemeente Nederweert, tenzij aan bepaalde voorwaarden, onder andere op het gebied van gezondheid, wordt voldaan. De gemeente is nu voornemens om voor nieuwe gevallen niet alleen de bewoner, maar ook de ondernemer strijdig te maken wanneer in de bedrijfswoning personen wonen die geen binding hebben met het bedrijf. De LLTB en de Boeren van Nederweert gingen hier op maandag 9 november met de gemeente over in gesprek.
In de gemeente Nederweert mogen bedrijfswoningen alleen bewoond worden door personen met een band met het bedrijf. Bij agrarische bedrijven bestaat soms de mogelijkheid om dit uit te breiden, zodat ook burgers – of bijvoorbeeld oud-agrariërs die niet of nauwelijks meer werkzaam zijn in het bedrijf – hier kunnen (blijven) wonen.
Hier zijn echter wel voorwaarden aan verbonden, met gezondheid als belangrijkste. De gemeente stelt dat als er bijvoorbeeld sprake is van een te hoge uitstoot van fijnstof, de woning niet als plattelandswoning kan worden (her)bestemd. Wordt een bedrijfswoning niet (her)bestemd als plattelandswoning, maar wel bewoond door mensen zonder banden met het bedrijf, dan kan er handhavend opgetreden worden.
Voorheen richtte deze handhaving zich alleen op de bewoner van de woning, maar de gemeente Nederweert is voornemens het bestemmingsplan zodanig te wijzigen dat ook agrariërs hiermee strijdig zijn, mocht de woning door derden worden gebruikt. ‘Zowel actieve agrarische ondernemers als agrariërs in ruste worden ernstig geraakt door dit beleid en het voornemen van de gemeente’, vertelt Simon van Loon, bestuurslid LLTB-regio Midden-Limburg.
Oud-agrariërs als bewoners
Genoeg reden voor de LLTB en de Boeren van Nederweert om het overleg met de gemeente aan te gaan. Naast Simon van Loon, gingen LLTB-hoofdbestuurslid Theo Coumans, LLTB-regiovoorzitter Giel van Herten, LLTB-regiobestuurslid Henk Hermans, ondernemers Chris Salimans en Tom van de Waarenburg en juriste Patricia Joosten van Arvalis in gesprek met onder andere burgemeester Birgit Op de Laak en wethouder Frank Voss van de gemeente Nederweert.
‘Veel bedrijfswoningen bij agrarische bedrijven worden bewoond door oud-agrariërs’, licht Van Loon toe. ‘Bijvoorbeeld door de ouders van de huidige ondernemer, in het geval van een bedrijfsoverdracht. Vaak ligt hier een zakelijk recht van (levenslang) gebruik en bewoning aan ten grondslag. Op deze manier is een bedrijfsoverdracht gemakkelijker te financieren, omdat de zoon of dochter minder hoeft te betalen voor de woning. En de ouders kunnen blijven wonen op de plek waar zij altijd hebben geleefd. Er is dus sprake van een win-winsituatie.’
Gezondheid
De beredenering van de gemeente Nederweert dat het bewonen van een woning bij een agrarisch bedrijf schadelijk zou kunnen zijn voor de gezondheid, vindt Van Loon vreemd. ‘Je kunt niet tegen een agrarische ondernemer zeggen: voorheen was uw bedrijf niet schadelijk voor uw gezondheid, want toen was het uw bedrijf. Maar nu het uw bedrijf niet meer is, is het wel schadelijk en mag u er niet meer wonen. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voor de kinderen van de huidige ondernemer, die de woning van hun ouders erven of kopen. Ook zij hebben hun jeugd nabij het bedrijf doorgebracht zonder dat hun gezondheid beschermd moest worden.’
Verder speelt mee dat agrarische ondernemers geen pensioen opbouwen. ‘Hun pensioen zit in de woning en het bedrijf’, verduidelijkt de LLTB-regiobestuurder. ‘Door het voorgestelde beleid is de woning nu onverkoopbaar, met daardoor een grote kapitaalvernietiging. Als het aanvullende beleid om ook de agrariërs strijdig te maken, wordt doorgezet, bemoeilijk dat tevens de verkoop van de bedrijven met als gevolg nog meer kapitaalvernietiging, leegstaande agrarische gebouwen, verloedering en mogelijk ongewenste activiteiten in het buitengebied.’
Meer maatwerk
Volgens de LLTB en de Boeren van Nederweert zou er meer oog moeten zijn voor maatwerk. Het gezondheidsargument speelt niet even sterk in alle agrarische sectoren. Op een akkerbouwbedrijf is dit bijvoorbeeld helemaal geen issue en op een grondgebonden veehouderij nauwelijks. De gemeente gaf aan dat enkele situaties tot op heden via maatwerk zodanig zijn opgelost dat niet handhavend wordt opgetreden. In meerdere gevallen wordt inmiddels gezocht naar een maatwerkoplossing.
Het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Nederweert gaat zich beraden over de zaken die tijdens het gesprek met de LLTB en de Boeren van Nederweert ter sprake kwamen. Zodra wordt overgegaan tot uitwerking van het beleidsvoornemen en er een concept voorhanden is, wordt de LLTB geïnformeerd en wordt opnieuw in overleg getreden.