Bodembeheer

Update #3: Nitraatweerbericht van eind mei

28 mei 2025

In het kader van duurzamer en efficiënter stikstofgebruik heeft de LLTB het Nitraatweerbericht gelanceerd. Dit hulpmiddel ondersteunt boeren bij het optimaliseren van hun bemestingsstrategieën. Elke drie weken wordt een update van de bemonsteringen gegeven.

Update Nitraatweerbericht

Eind mei

Op 22 mei is op alle referentiepercelen weer een N-minmonster genomen. De resultaten laten steeds grotere verschillen zien tussen de gewassen, terwijl we binnen gewassen vaak dezelfde trends zien.

 -  - 8-4 1-5 22-5
Perceel Kg N/ha      
1 Winterpeen - Ven-Zelderheide NH4+ 12 1,5 1,3
" NO3- 26,4 99 153
2 Sperzieboon - Ven-Zelderheide NH4+ 35,6 2,2 1,5
" NO3- 80,8 131 135
3 Wintertarwe - Ven-Zelderheide NH4+ 0,4 3,7 1,4
" NO3- 5,9 19 11,4
4 Suikerbieten - Leudal NH4+ 0,1 1,1 1
" NO3- 143,3 202 162
5 Aardappelen - Peel en Maas NH4+ 6,3 1 1,3
" NO3- 137,4 232 306
6
Aardappelen - Horst aan de Maas
NO3- 26 2,3 1,6
" NH4+ 132,9 185 143
7 Sla - Horst aan de Maas NH4+ 3,8 79,6 1,5
" NO3- 66,1 137 175
8 Uien - Horst aan de Maas NH4+ 3,9 1,2 1
" NO3- 115,7 111 192
9 Bloemkool - Horst aan de Maas NH4+ 18,2 26,2 10,9
" NO3- 70,2 141 236
10 Uien - Horst aan de Maas NH4+ 6,6 1,8 4,9
" NO3- 168,6 118 141
11 Groene braak - Venray NH4+ 0,1 1,4 0,9
" NO3- 9,3 3,5 5,9
12 Prei - Horst aan de Maas NH4+ 0,7 1,2 1,2
" NO3- 5,5 4,1 7,6
13 Blijvend grasland - Voerendaal NH4+ 0,1 0,3 7
" NO3- 12,8 7,8 68,3
14 Uien - Maastricht NH4+ 1,1 0,4 0,9
" NO3- 79 137 141
15 Suikerbieten - Simpelveld NH4+ 0,3 1 0,9
" NO3- 39,4 150 122
16 Aardappelen - Simpelveld NH4+ 0,7 0,4 0,9
" NO3- 26,8 41,3 121
17 Snijmais - Heerlen NH4+ 0,1 0,3 1
" NO3- 28,7 39,2 111
18 Wintertarwe - Simpelveld NH4+ 0,2 0,2 2,3
" NO3- 23,8 6,8 55,6
19 Prei - Echt-Susteren NH4+ 0,2 0,6 1,1
" NO3- 5,2 1 34,6
20 Aardappelen - Bergen NH4+ 9,2 2,5 2,2
" NO3- 20 33,4 77,8
21 Suikerbieten -  Bergen NH4+ 1,6 1,7 2
" NO3- 77,8 72,7 93,6
22 Snijmais - Bergen NH4+ 1,1 85,1 41,8
" NO3- 7,9 85,7 286
23 Aardappelen - Beekdaelen NH4+ 14,6 0,8 0,9
" NO3- 74 249 509

Groene braak
Bij het braakliggend perceel (nr. 11), welke niet bemest of bewerkt wordt, zien we nog steeds vrijwel geen activiteit in de bodem. Het nitraatgehalte zit al sinds het begin van de metingen op het zelfde niveau. Hieruit concluderen wij dat op dit perceel de bodemmineralisatie, waarbij onder andere stikstof vrijkomt als nitraat, nog op een laag niveau zit. Mineralisatie wordt onder andere beïnvloed door temperatuur en vocht. Temperaturen waren relatief hoog afgelopen periode, met nog koudere nachten. Tussen de monstername van 22 mei en 1 mei is echter vrijwel nergens neerslag gevallen, wat waarschijnlijk de oorzaak is van de lage bodemactiviteit. Dit zal wellicht veranderen na de neerslag van eind mei.

Gras
Het perceel grasland (nr. 13) is ondertussen voor de tweede keer bemest. Dit zien we terug in een hoger nitraatgehalte. De eerste twee metingen bleven heel laag. Dit was een groeizame periode, waar het gras constant stikstof bleef opnemen en het vrijkomen van stikstof en de opname door het gras in balans was. Afgelopen weken was droger, met een lagere grasgroei tot gevolg. 

Wintertarwe
De wintertarwe in Simpelveld (nr. 18) was naar aanleiding van de vorige uitslag bijbemest, dit zien we terug in een hoger nitraatgehalte.

Aardappelen
Bij de aardappelen zien we nog steeds een wisselend beeld tussen de percelen. Ondertussen is op alle percelen gepoot.  

Perceel 23 is een uitschieter ten opzicht van de andere percelen. Deze uitslag is niet verklaarbaar op basis van de geregistreerde bemestingsgegevens. Op lössgrond in Zuid-Limburg wordt naast drijfmest vaak gekozen voor aanvullende stikstofbemesting in de rij bij het poten. Omdat beregening daar meestal niet mogelijk is, willen ze voorkomen dat bij droogte de korrel niet oplost wanneer ze later zouden strooien. Korrelmeststoffen, zoals kalkammonsalpeter, hebben vocht nodig om op te lossen en hun stikstof beschikbaar te maken. Bij droogte komt deze stikstof mogelijk te laat vrij, terwijl aardappelen in de vroege groeifase tot wel 5 kilogram stikstof per dag nodig kunnen hebben. In dit geval is er 40 m³ rundveedrijfmest en 275 kilogram kalkammonsalpeter toegediend. Eerdere analyses op lössgrond hebben vaker dergelijke hoge nitraatgehaltes laten zien, mogelijk als gevolg van plotselinge stikstofmineralisatie door het afsterven van bodemleven. Deze processen zijn moeilijk te voorspellen en zorgen regelmatig voor onverklaarbare pieken in stikstofbeschikbaarheid.

Uien
De percelen met uien blijven wat constanter in hun nitraatgehalte over de weken heen. De uien zijn wat lager bemest dan bijvoorbeeld de maispercelen, en worden gedurende het seizoen bijbemest.

Maïs
De mais is overal gezaaid. Het het nitraatgehalte schiet omhoog ten opzichte van de vorige keer. De stikstofopname van mais is op dit moment nog laag. Deze loopt gedurende de groei op, met de maximale stikstofopname rond de bloei. Daarna neemt de stikstofbehoefte snel af.  Op perceel 22, waar het nitraatgehalte 286 kg N/ha is, verloopt de stikstofbeschikbaarheid voor op de behoefte van de mais.

Suikerbieten
Op twee van de drie bietenpercelen neemt het nitraatgehalte af. De biet neemt steeds meer op, terwijl mineralisatie nog wat achter blijft. Hier is het belangrijk om het nitraatgehalte in de gaten te houden, en bij te bemesten wanneer deze verder zakt.

Tuinbouw
Ook bij de tuinbouwgewassen zien we een stijgend nitraatgehalte, allemaal in lijn met wat we verwachten na de mestgift.

Conclusie
We zien verschillen binnen gewassen, maar met name tussen gewassen. Op moment van schrijven regent het, wat naar verwachting een groot effect zal hebben op de mineralisatie in de bodem. Deze vrijkomende stikstof kan door de groeiende plant meteen opgenomen worden. Er komt komende tijd veel stikstof vrij uit mineralisatie, dus op de automatische piloot bijbemesten is nu niet verstandig. Voordat je bijbemest is het raadzaam een bijmestmonster of bladsapanalyse te laten nemen, om inzicht te krijgen in de beschikbaarheid van stikstof, maar ook bijvoorbeeld fosfaat (P) en kali (K), zodat je gericht en naar behoefte kunt bemesten.

Pagina delen