Column Theo Coumans: Pas beleid aan bij nieuwe inzichten
12 feb 2025
In mijn vorige column stelde ik dat ik bij de huidige regerering signalen zag dat deze meer realiteitszin begon te vertonen. Dit klopt nog steeds, maar wat we nu zien is een rechterlijke macht die stelt dat er vaart moet worden gemaakt.
De uitspraak in de rechtszaak tussen Greenpeace en de Nederlandse staat, dat uiterlijk op 31 december 2030 de stikstofdepositie in 50 procent van de stikstofgevoelige natuur onder de kritische depositiewaarde (KDW) moet liggen, was eigenlijk wel verwacht. Zorgelijker zijn de verwachte gevolgen. Die zijn nauwelijks te overzien. Mijns inziens is de regering veroordeeld tot het stellen van onrealistische doelen en het maken van onuitvoerbaar beleid.
De rechter heeft het wel gemakkelijk gehad bij het komen tot dit besluit, vooral door het pleidooi van de landsadvocaat. Die stelt namelijk dat het RIVM kritisch is op de haalbaarheid van de doelen. Plat gezegd is dit stellen dat je onzin op papier hebt gezet en dat is meestal niet de beste tactiek om een rechtszaak te winnen. Zeker niet als iemand je wil houden aan wat je op papier hebt gezet. Als je dan als nieuwe coalitie het geld en beleid wegstreept en daarnaast de doelen overeind laat, creëer je je eigen probleem.
De rechter stelt nu dat er geen beleid is, terwijl er wel doelen staan. Doelen waarvan hoogte en termijn geen feitelijke maar politieke keuzes waren. Om de economie overeind te houden, zijn haalbare doelen nodig en een termijn waarbinnen deze gehaald kunnen worden. Want je kunt in Nederland niemand houden aan het onmogelijke, maar je kunt wel alles stilzetten.
We zien deze situatie bij veel dossiers. Denk bijvoorbeeld aan de herintroductie van de bever in Limburg. Er was plek voor driehonderd tot zeshonderd bevers. Nu zijn het er wel tweeduizend en zijn ze, door op verouderde kennis gebaseerd beleid, niet te beheersen. Wat betreft stikstof zie ik dit net zo uit de hand lopen.
Mijn oproep aan de politiek: durf beleid aan te passen aan veranderende inzichten.
Deze column verscheen in Nieuwe Oogst van 7 februari