De effectenrapportage: harde afspraken of gespreksinstrument?

Een effectenrapportage moet gemeenten in een vroegtijdig stadium ondersteunen bij het analyseren wat de effecten zijn van de komst van grootschalige bedrijvigheid en/of -uitbreidingen in een regio. Daarbij wordt verder gekeken dan huisvesting. Het betreft een integrale aanpak waarbij het economisch perspectief wordt meegenomen (noodzaak van arbeidskrachten en de juiste werkgelegenheid), het volkshuisvestelijk perspectief (huisvesting in een overspannen huisvestingsmarkt) én het sociaal-maatschappelijk perspectief (integratie).

Gemeente Horst aan de Maas deelnemer pilot
Eind 2022 zijn de eerste verkenningen door gemeenten met dit instrument gedaan. De gemeente Horst aan de Maas was één van de gemeente die in de pilotfase al met de effectenrapportage heeft kunnen werken. Zij gebruiken deze tool inmiddels als een hulpinstrument bij de intakegesprekken met potentiële huisvesters/ondernemers. Juist door het stellen van de juiste vragen waarbij ze zich niet beperken tot enkel het planologisch deel (bouwregels en gebruik) krijgt de gemeente meer inzicht in de ambities van het bedrijf en de afweging om zich in de gemeente Horst aan de Maas te vestigen. Daarmee stelt de gemeente een instrument in handen te hebben waarmee ze kan beoordelen of het type bedrijf en de vaak bijbehorende groeipotentie passend is voor de ambities die zij als gemeente nastreven. Kortgezegd beoordelen zij daarmee of het juiste bedrijf zich op de juist plaats wil vestigen.

Positieve ervaringen met effectenrapportage
Desgevraagd laat de gemeente weten dat de eerste ervaringen positief zijn, zowel voor de gemeente Horst aan de Maas als ook voor de ondernemers. Vanuit de gemeente is het werkproces aangepast, waarbij dus vooraf kritisch gekeken wordt naar de wenselijkheid van een ontwikkeling c.q. nieuwe vestiging. Door het instrument vroegtijdig in te zetten in het proces tracht de gemeente duidelijkheid te creëren waardoor men slimme keuzes kan maken. Op deze nieuwe werkwijze komen positieve reacties van ondernemers binnen bij de gemeente omdat met name vooraf het gesprek met hen aangegaan wordt om hun plannen toe te lichten.

Wethouder Roy Bouten daarover: 'Het is een eerste stap in de richting van een wereld waarin alle ondernemers hun verantwoordelijkheid nemen voor fatsoenlijk werk voor de arbeidsmigrant én voor goed wonen voor zowel de arbeidsmigrant als voor de omgeving waarin zij wonen.'

Het college van burgemeester en wethouders is momenteel met de gemeenteraad in gesprek over de omgevingsvisie. Het is de bedoeling dat er vandaar uit programma’s volgen, die op hun beurt weer verder uitgewerkt worden. Deze rapportage gaat in Horst aan de Maas mogelijk een plek krijgen bij die programma’s.

Susanne Görtz, hoofdbestuurder LLTB, is voorzichtig positief: 'Door een gezamenlijke aanpak werken we in principe aan een kwalitatief plan dat ook toekomstbestendig, wordt geacht. Of zo’n effectenrapportage kansrijk is en een meerwaarde heeft, moet de toekomst nog uitwijzen. Daarbij moeten we de realiteit en de praktijk goed voor ogen houden', aldus Görtz. 'Kijken we naar de voorspellende waarde van dit instrument dan moeten we ons eerst afvragen wat we verwachten en vervolgens, als we de meerwaarde hiervan inzien, volgt de vraag welke gevolgen er aan verbonden worden. Maar er ligt nu tenminste iets dat oplossingen in de hand werkt, en dat is positief.'

Gespreksinstrument voor betrokken partijen
De Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB) ziet de effectenrapportage als een bewustwordings- c.q. gespreksinstrument waarbij alle betrokken partijen (overheden en bedrijfsleven samen) meteen aan de voorkant met elkaar in gesprek gaan en kijken naar wat het betekent dat een bedrijf/nieuwe bedrijvigheid, inclusief medewerkers, naar een regio/gemeente komt.

Met de maatschappelijke en politieke tendens van het NIMBY-principe (not in my backyard) zijn we altijd blij met manieren om meer draagvlak te kunnen realiseren. 'Maar we zetten er op dit moment ook nog enkele kritische kanttekeningen bij: in de eerste plaats moeten bedrijven wel het gevoel krijgen dat ze gefaciliteerd blijven worden in hun huisvestingsaanvraag, anders heeft een effectrapportage helemaal geen nut', vervolgt Susanne Görtz haar toelichting. 'Afspraken moeten nagekomen worden, ook als dat betekent dat er meer capaciteit vrij gemaakt moet worden. Bedrijven staan verder niet te wachten op een bureaucratisch instrument dat alleen maar tijd, energie en dus ook geld zal kosten.'

'De toekomst zal leren wat de effectenrapportage gaat brengen. In ieder geval heeft het proces om tot een effectenrapportage te komen al een stuk bewustzijn gebracht bij betrokken partijen dat het beter is om vanaf de start van een huisvestingsverzoek samen te werken om tot betere huisvesting te komen en tot het bevorderen van integratie van internationale werknemer.'

Reageren op dit bericht

Reacties op dit bericht