Even aandacht voor een vervelend bacterietje (deel 3)
15 dec 2020
De LTO-vakgroep Paddenstoelen vroeg afgelopen weken al enkele keren aandacht voor Listeria monocytogenes. Daarbij was het vooral zaak de verspreiding van de bacterie op het eigen bedrijf te onderdrukken.
Dat brengt ons bij de vraag waar die bacterie dan te vinden is. Volgens de informatie van specialisten kan Listeria monocytogenes aanwezig zijn op plaatsen die lang nat blijven (afvoerputjes, vloeren - bijvoorbeeld met platgetrapte champignons of champignonvoetjes- en muren) en die in contact komen met het geoogste product (mesjes, handschoenen, transportbanden, herbruikbaar fust, pallets, enzovoorts).
Maar ook de platforms waarop mensen staan en ladders worden in een Iers onderzoek genoemd als plekken waar men de bacterie heeft gevonden. Dit Ierse onderzoek concludeert dat er in de door hen onderzochte kwekerijen enerzijds persistente stammen zijn (die langdurig aanwezig zijn) en dat er anderzijds een voortdurende herbesmetting is met nieuwe stammen. Maar ook in dit onderzoek konden de besmettingsroutes niet met zekerheid worden aangewezen.
De aanwezigheid van L. monocytogenes kan hardnekkig zijn, omdat de bacterie zich in de vorm van een biofilm kan hechten aan allerlei materialen die in de champignonsector veel voorkomen (roestvrij staal, beton, rubber, enzovoorts). In een biofilm is de bacterie relatief goed beschermd tegen de effecten van uitdroging, de inwerking van desinfectiemiddelen of UV-straling.
Desinfectiemiddelen
In de levensmiddelenindustrie worden meestal desinfectiemiddelen op basis van quaternaire ammonium verbindingen zoals benzalkonium chloride (BAC), of op basis van natrium hypochloriet (chloorbleekloog) of perazijnzuur gebruikt. Uit laboratoriumstudies is gebleken dat deze goed werken tegen Listeria monocytogenes (zowel vrij-levend als in biofilms).
Het Ierse onderzoek heeft gekeken hoe goed een reeks verschillende desinfectiemiddelen werkt op een lastig oppervlak zoals een betonvloer. In Nederland wordt veel schoongemaakt met natrium hypochloriet. Dat gaf in het onderzoek een reductie van het aantal bacteriën tussen 10.000 en 100.000 maal op een schone betonvloer. Als er echter nog organische verontreinigingen aanwezig waren, viel de effectiviteit terug naar 10 tot 100 maal.
Desinfectiemiddelen op basis van quaternaire ammonium verbindingen of op basis van perazijnzuur/waterstofperoxide waren heel effectief (reducties tussen 100.000 en 1.000.000), met dien verstande dat de effectiviteit van perazijnzuur/waterstofperoxide ook te lijden had als er organische verontreinigingen aanwezig waren. Daar staat tegenover dat quaternaire ammonium verbindingen problemen geven met residuen op champignons als na de desinfectie niet heel goed wordt schoongespoeld. Dus geldt eerst goed schoonmaken vóór desinfectie en check effectiviteit schoonmaakprotocol.
Klik hier voor meer informatie over de vorming van biofilms. Meer informatie over de effectiviteit van desinfectiemiddelen vindt u hier.
Dit is een bericht van LTO Nederland voor de sectorgroep Paddenstoelen.