Brexit: vanaf 1 januari geldt ‘geen documenten, geen export naar Groot-Brittannië’

Vanaf 1 januari 2021 gelden voor de handel met Groot-Brittannië nieuwe regels. Dankzij de overeenkomst wordt de schade vooralsnog beperkt, maar de nieuwe regels maken het lastiger voor ondernemers. Er zijn vanaf 1 januari douaneformaliteiten en inspecties. Aan de Britse zijde worden die gefaseerd ingevoerd, maar aan de EU-zijde gelden de nieuwe regels vanaf 1 januari. Het motto is: ‘geen documenten, geen export per 1/1’.

De afgelopen dagen hebben vele digitale bijeenkomsten plaatsgevonden, waar is getracht de 1.246 pagina’s van het akkoord te doorgronden. Daarbij wordt duidelijk dat veel zaken nog om nadere uitwerking vragen. In deze update een bloemlezing en enkele tips.

Aftellen naar 1 januari 2021

De grote vraag die iedereen zich stelt: is men er klaar voor? Er is zorg dat als het verkeer in Calais vastloopt, handelsstromen zich verleggen naar andere havens, zoals Rotterdam. Daar kunnen dan problemen ontstaan. In Rotterdam is tijdelijke parkeerruimte voor 700 vrachtwagens zonder de juiste papieren, maar niemand weet of dit voldoende gaat zijn. Complicerende factoren zijn de coronamaatregelen en het weer (sneeuw verwacht).

Belangrijkste advies: als je de komende dagen handel wil doen met Groot-Brittannië, houd dan goed contact met alle schakels in de keten. Is iedereen voorbereid? Staan exporteur en importeur geregistreerd? Is het papierwerk geregeld bij douane en keuringsinstantie? Heeft de bevoegde keuringinstantie groen licht gegeven? Ga niet zomaar rijden, maar check eerst of alles rond is. Voor de algemene Nederlandse Brexit-website: Brexitloket.

Oorsprongsverklaring

De overeenkomst voorkomt importtarieven en –quota. Maar dat geldt alleen voor producten die gegarandeerd afkomstig zijn uit de Europese Unie dan wel Groot-Brittannië. Een vraag die veel gesteld wordt door ondernemers: hoe zit het dan met samengestelde producten die deels afkomstig zijn uit derde landen? Denk hierbij aan samengestelde boeketten waarvan stelen zijn geïmporteerd uit Afrika. Of denk aan zaadgoed uit derde landen dat hier verder wordt verwerkt.

Belangrijk: de leveranciersverklaring. De douane laat weten dat bij export naar GB er een verklaring moet komen waarop de exporteur, met vermelding van het REX-registratienummer (Registered EXporter), verklaart dat het product ‘EU oorsprong’ heeft. De exporteur is verantwoordelijk voor de juistheid van de verklaring.

Als bijvoorbeeld planten zijn opgekweekt uit zaadgoed afkomstig van buiten de EU, zal de kweker/exporteur moeten aantonen dat er in de EU voldoende waarde is toegevoegd door de bewerking (de opkweek). Hierover bestaat nog de nodige onduidelijkheid.

Als je producten invoert uit een derde land voor directe re-export naar het VK, dan is het verstandig deze niet in te klaren, want dan betaal je tweemaal voor douane en keuringen. Zie voor actuele informatie op douaneterrein: Nationale Helpdesk Douane (NHD).

Export naar (Noord-)Ierland

Het zou mogelijk moeten blijven om via Groot-Brittannië te rijden voor export naar (Noord-)Ierland. Maar er zijn vragen waaruit blijkt dat dit in de praktijk nog niet geregeld is. Er zijn directe ferries tussen Ierland en de EU, maar de capaciteit is beperkt. Voor Noord-Ierland geldt een speciale status; zij blijven in de Europese interne markt, maar in de praktische uitwerking zal dit nog wel voor wat discussie zorgen.

Green lanes

Vanuit sectoren komt de vraag om ‘green lanes’ in te richten zodat verse producten (groenten, fruit, snijbloemen, paddenstoelen, vers vlees) sneller door kunnen. Deze vraag is in Den Haag en in Brussel neergelegd. De vraag komt ook voort uit de problemen die mogelijk ontstaan bij de Kanaaltunnel. Als aan de EU-zijde minutieus gecontroleerd gaat worden met een tekort aan personeel en fysieke ruimte, dan lopen de exporteurs van verse producten en levende dieren het grootste risico.

Diertransport

Het advies blijft om rond oud-en-nieuw terughoudend te zijn met het vervoer van levende dieren, om niet in de problemen te komen bij vertragingen. Voor import van vee (zoals eendagskuikens en paarden) heeft Stena Line bij haar terminal op de noordoever van de Rotterdamse haven een keurpunt ingericht; het is nog wachten op goedkeuring door de Europese Commissie.

Pootgoed

Britse pootgoed heeft vooralsnog geen toegang tot de Europese markt, terwijl Europees pootgoed (en consumptieaardappelen) wel met nultarief naar GB kunnen. Dit heeft te maken met Europese eisen aan plantgezondheid. Deze situatie is gedurende zes maanden van kracht en komt ongetwijfeld razendsnel terug op allerlei agenda’s.

Kan Britse regering nu ‘soeverein’ zijn gang gaan?

De Britse minister Liam Fox verklaarde op 30 december dat ‘divergentie’ nu mogelijk is. In het akkoord met de EU is nu juist afgesproken dat dit onderhevig wordt aan arbitrage. De EU mag de toegang tot de Europese interne markt beperken als de Britten hun productiestandaarden versoepelen. De vraag is dus hoe hard die afspraken zijn. Zoals gezegd: de discussie gaat verder.

Brexit Adjustment Reserve (BAR)

Vanuit de EU is 5 miljard euro beschikbaar om bedrijven die worden getroffen door de Brexit te helpen. Minister Stef Blok zei op 28 december in de Tweede Kamer dat hiervan 600 miljoen euro beschikbaar komt voor de visserij en dat een deel beschikbaar komt voor Nederlandse vissers. De realiteit is dat de pot verdeeld wordt over een aantal EU-lidstaten en dat dit een hard gevecht wordt. Vraag is dan ook hoeveel van de resterende 4,4 miljard euro beschikbaar komt voor de Nederlandse land- en tuinbouw. De Europese Commissie broedt nog op het voorstel en zal ongetwijfeld willen zien wat er in januari gebeurt.

Reizen naar en van het VK

Zie voor actuele informatie: Zakenreizen naar het VK en werken in het VK vanaf 1 januari 2021 | Nieuwsbericht | Agroberichten Buitenland.

Kerstboom met toeters en bellen

Onderdeel van het akkoord is dat er een flink aantal gespecialiseerde handelscommissies wordt opgericht om zich bezig te houden met de details. De discussies gaan bijvoorbeeld verder in een commissie over biologische landbouw. Er komt ook een overleg van parlementen uit het VK en de EU. Voor geschillen komt een arbitragecommissie. Het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties worden ook geconsulteerd. Al deze zaken moeten de komende maanden worden uitgewerkt.

Vervolg

Brexit is een feit en vanaf 1 januari komen we voor verrassingen te staan. Van belang is dat kostbare heffingen (naar schatting 800 miljoen euro per jaar voor de Nederlandse land- en tuinbouw) zijn vermeden. Maar nu komt de lakmoestest: is iedereen gereed en welke problemen gaan we nu tegen komen? Gedurende vier en een half jaar van onderhandelingen was duidelijk dat niemand aan Europese zijde Brexit gewild heeft. De bereikte Brexitdeal gaat over het beperken van de schade. In 2021 gaat de discussie verder.

Bron: LTO Nederland (30 december 2020)

Reageren op dit bericht

Reacties op dit bericht