In de Belgische gemeente Etalle (provincie Luxemburg, in het zuiden van Wallonië) is bij twee everzwijnen vastgesteld dat ze besmet zijn met het virus dat de Afrikaanse varkenspest veroorzaakt.
De ziekte is niet besmettelijk voor de mens. De activiteiten van de verschillende bevoegdheidsniveaus worden gecoördineerd om de mogelijke verspreiding van het virus via wilde everzwijnen en naar varkenshouderijen te voorkomen. België is wat betreft de varkensbedrijven nog steeds gevrijwaard van de ziekte.
Het Voedselagentschap, het Belgische referentielaboratorium Scienscano en het Waalse Gewest hebben vandaag overlegd om te bepalen welke maatregelen er in België worden genomen naar aanleiding van het aantreffen van twee everzwijnen die besmet zijn met het virus dat Afrikaanse varkenspest (African swine fever) veroorzaakt. De bestrijding van deze ziekte is belangrijk vanuit het oogpunt van de dierengezondheid en de economie, maar voor de mens is er geen enkel risico.
De bevoegdheden zijn verdeeld tussen de regio’s, die instaan voor de gezondheid van in het wild levende dieren, en het federale niveau voor de gezondheid van gehouden varkens.
Afrikaanse varkenspest (AVP) is een zeer besmettelijke, virale ziekte die enkel varkens en everzwijnen treft. De ziekte is in geen enkel geval besmettelijk voor de mens. De ziekte kan gemakkelijk van het ene dier op het andere worden overgedragen door rechtstreeks contact, maar ook via voorwerpen, zoals voertuigen, laarzen en andere kleding of besmette etenswaren of etensresten die worden achtergelaten door de mens.
Er bestaat geen specifieke behandeling, noch een vaccin tegen de ziekte. Op Europees en nationaal niveau worden strikte maatregelen opgelegd om de verspreiding van de ziekte tegen te gaan.
AVP is al enkele jaren aanwezig in Oost-Europese landen, waar besmettingen worden vastgesteld, zowel bij gehouden varkens als bij wilde zwijnen. De laatste maanden heeft het virus zich meer naar het Westen verspreid, waarbij het landen getroffen heeft die voorheen vrij waren. Er is voor deze ziekte al veel gesensibiliseerd en er heeft al veel communicatie plaatsgevonden in België en Europa op het niveau van varkenshouders, jagers en het grote publiek. De nieuwste besmettingen in Europa zouden het gevolg kunnen zijn van het achterlaten van etensresten door reizigers uit besmette gebieden.
De monitoring in België is goed georganiseerd. Hierdoor zijn ook de recente verdenkingen bij dode dieren opgespoord. Stalen van deze dieren werden onmiddellijk naar het nationale referentielaboratorium Sciensano gestuurd. Het lab heeft vandaag bevestigd dat de verdachte everzwijnen inderdaad zijn besmet met AVP. Er worden daarom in een effectief samenwerkingskader door de regionale diensten controlemaatregelen voor wilde dieren opgelegd en op federaal niveau preventiemaatregelen voor de varkensbedrijven. Bioveiligheid in varkenskwekerijen is cruciaal; het FAVV waakt erover dat deze voortdurend correct wordt toegepast.
De situatie wordt zeer ernstig genomen door de betrokken overheden en beleidsniveaus in België en Europa. De maatregelen worden zorgvuldig gepland en gemonitord gelet op de impact voor de veehouderij en de jacht. Begin 2018 werd in dit verband een nationale taskforce opgericht. De verschillende bevoegdheidsniveaus zullen nauw blijven samenwerken om zo goed mogelijke preventieve en beheersmaatregelen te treffen. Hetzelfde gebeurt op Europees niveau, waar onmiddellijk de nodige contacten gelegd werden met de buurlanden en de Europese Commissie, die meteen ook haar steun bij het beheer heeft toegezegd.
De Service Public de Wallonie, SPW, bereidt maatregelen voor om zoveel mogelijk de verspreiding van wilde everzwijnen uit de besmette zone tegen te gaan en treft bepalingen met betrekking tot de jacht.
Het Departement Nature et des Forêts, DNF, heeft de waakzaamheid en de monitoring al versterkt. Er wordt aan het publiek gevraagd om onmiddellijk het callcenter van de SPW op de hoogte te stellen van alle verdachte vaststellingen in de natuur.
De SPW herinnert er alle wandelaars aan de boscode strikt toe te passen, met name de verplichting op de wegen en paden te blijven en honden aan de lijn te houden. Specifieke informatie wordt doorgegeven aan de bosexploitanten.
De SPW heeft ook zijn landbouwdiensten gevraagd ter beschikking te staan van elke varkenshouder om de potentiële economische gevolgen zoveel mogelijk te beperken.