De multifunctionele landbouw in Nederland is ook de laatste jaren een groeiende sector. De omzet is tussen 2007 en 2013 met ruim 60 procent toegenomen tot 491 miljoen euro. Zonder agrarisch natuurbeheer, waar subsidies bepalend zijn voor de omzet, is de groei zelfs bijna 80 procent. In totaal doen 12.800 bedrijven aan multifunctionele landbouw (MFL).

Dit blijkt uit de laatste tweejaarlijkse meting van Wageningen UR in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Zorglandbouw en boerderijwinkels zien hun omzet tussen 2011 en 2013 met 20 procent stijgen en de agrarische kinderopvang zelfs met 30 procent.

Recreatie is in de MFL 151 miljoen euro de grootste sector, gevolgd door verkoop van producten op de boerderij met 142 miljoen euro. Daarna volgen zorglandbouw (95 miljoen euro) en natuurbeheer (75 miljoen euro). Kinderopvang (26 miljoen euro) en educatie (2 miljoen euro) laten als sector de minste omzet zien.

Deze cijfers gingen vorige week over tafel bij de aanbieding van het rapport ‘Kijk op multifunctionele landbouw’ aan staatssecretaris Sharon Dijksma (EZ). De aanbieding was een co-productie van Laan van Staalduinen, algemeen directeur van LEI Wageningen UR, en Annette van Velde, voorzitter LTO Multifunctionele Landbouw.

Topsectorenbeleid
De aanbieding van het rapport, gemaakt door LEI Wageningen UR, werd door Van Velde aangegrepen met een pleidooi, om de MFL de komende jaren te verankeren in het Topsectorenbeleid. Voorts verzocht ze om ruimere toegang tot innovatie- en subsidieregelingen. Volgens haar is de MFL belangrijk voor de hele land- en tuinbouw: de sector is begonnen met omgevingsgericht werken en dat nemen andere sectoren nu over. Bovendien zorgen de MFL-bedrijven voor innovatiekracht.

Per saldo wordt door ongeveer één van de vijf agrarische ondernemers andere activiteiten opgepakt, zoals zorglandbouw, kinderopvang, boerderijeducatie, streekproducten, natuurbeheer en/of recreatie. Hierdoor krijgt het bedrijf een multifunctioneel karakter.

Opvallend is de omzetgroei van de agrarische kinderopvang in een krimpende markt. Agrarische kinderopvang weet zich door een groen imago te onderscheiden van reguliere kinderopvang. De omzet in de recreatie staat onder druk.

Verbinding boer en burger
De waarde van bedrijven met MFL gaat verder dan bedrijfsomzet alleen, staat in het rapport. Ondernemers dragen ook bij aan de lokale economie en samenleving. Bovendien is een intrinsiek onderdeel van de bedrijfsvoering de verbinding tussen boer en burger. Daarbij zorgt de multifunctionele landbouw ook voor banen in de stad; stedelijke ondernemers verkopen er lokaal geproduceerde producten.

Zie het rapport ‘Kijk op multifunctionele landbouw’.