De Raad van State boog zich op 14 februari over de stikstofregels (Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)). Die uitspraak kan verstrekkende gevolgen hebben voor de Natuurbeschermingswet (NB-wet) vergunningen, die gestoeld zijn op de PAS.
LTO Nederland was betrokken bij de voorbereiding van de zitting. Behoud van de PAS is namelijk cruciaal om de landbouw verder te kunnen verduurzamen en daarmee te kunnen voldoen aan de afspraken, die de landbouwsector maakte met het Rijk. De bedrijfsontwikkeling die met de PAS mogelijk wordt gemaakt, is namelijk essentieel om de kosten te dekken voor de maatregelen die nodig zijn om de stikstofuitstoot terug te dringen.
Deugdelijkheid
Inhoudelijk draaide het op de zitting vooral om de deugdelijkheid van de beoordeling die is vastgelegd in de PAS en waarop de toekenning van een NB-wet-vergunning is gebaseerd. De vraag die bij de rechter voorlag is of die beoordeling, inclusief ontwikkelruimte, past binnen de Europese regels voor Natura2000. ‘Het Europese Hof stelde onlangs dat de PAS in principe geschikt is om de stikstofregels mee uit te voeren’, zegt Trienke Elshof, LTO-bestuurder met portefeuille Ondernemen in een gezonde omgeving. ‘Maar de voordelen van de maatregelen moeten wel wetenschappelijk aangetoond worden.’ Een groot aantal rechtszaken over natuurvergunningen en bestemmingsplannen waarbij de PAS een rol speelt, is aangehouden in afwachting van de einduitspraak van de Raad van State.
De Raad van State moet ook een definitieve uitspraak doen over de vraag of er een vergunningplicht is voor beweiden en bemesten in de nabijheid van Natura2000-gebieden. In eerdere uitspraken waren de Raad van State en het Europese Hof hier kritisch over.
PAS voor de landbouw succesvol
LTO Nederland was bij de ontwikkeling van de PAS betrokken en heeft de PAS altijd ondersteund. Sinds de PAS van kracht is in 2015 zijn er meer dan 8.000 NB-wet vergunningen aan boeren afgegeven. Uitbreidingen van het aantal dieren in de jaren 2012-2015 zijn door de PAS van rechtswege goed bevonden. Meer dan 95 procent van de beschikbare ontwikkelruimte is toegekend aan veehouderijbedrijven.
Elshof stelt dat de PAS voor de landbouw een enorm succes is. ‘Dat betekent dat de uitspraak van de Raad van State verstrekkende gevolgen kan hebben voor de vergunningverlening. In overleg met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en de provincies is LTO Nederland gevraagd hoe de landbouw kan bijdragen aan de onderbouwing van het verweer. Dat hebben we gedaan.’
Belangrijk daarbij is dat zoveel mogelijk inzicht wordt gegeven in de maatregelen, die zijn en worden genomen ter beperking van ammoniakemissie. ‘Vastgesteld moet worden dat de landbouwsector in de afgelopen decennia al een forse reductie van meer dan 50 procent vanaf 1990 heeft gerealiseerd’, zegt Elshof. ‘Voor de varkenshouderij en pluimveehouderij ligt dat percentage nog hoger.’
Versneld verduurzamen
Doel van de PAS is het sterker maken van de Europees beschermde natuurgebieden (Natura2000-gebieden) en tegelijk ruimte voor economische activiteiten, waaronder de landbouw, te behouden. De extra ontwikkelruimte, die de PAS de veehouderij bood, was op voorwaarde dat de veehouderij versneld zou verduurzamen. Met het Rijk is afgesproken om de komende jaren tien kiloton aan ammoniak te reduceren. ‘Om daaraan te kunnen voldoen, is een vergunningensysteem als de PAS noodzakelijk’, zegt Elshof.